Uluslararası Matematik Ödülleri
Matematik bilimine hizmet edenleri onurlandırmak amacıyla uluslararası düzeyde her yıl çeşitli ödüller ve madalyalar verilmektedir. Temmuz ayında bu konu ile ilgili olan ilk yazımda Abel Ödülü, Chern Madalyası ve Fields Madalyası hakkında bilgileri sizlerle paylaşmıştım. Matematik alanına gönül vermiş kişilere, çalışmalarını ilerletebilmek için daha fazla ilham olabilmek adına uluslararası matematik ödüllerinden Leelavati Ödülü, Wolf Ödülü ve Morgan Ödülü hakkındaki bilgileri bu yazıda sizlere aktarmış olacağım.
”Ülkeler bilim adamlarının kıymetini bilmeyip, onları ödüllendirmezlerse, gelişmeyi de beklemesinler.” Voltaire (1694-1778)
Leelavati Ödülü (Leelavati Award)
Anlamı ve prestiji çok büyük olan matematik ödüllerinden biri. Leelavati Ödülü!
2016 yılında Şirince’de katıldığım bir eğitim kampı olan Matematik Köyü’nün kurucusu Ali Nesin’in Leelavati Ödülü sahibi olduğundan bahsetmeden olmaz. 2018 yılında Rio de Janerio’da yapılan uluslararası matematik kongresinde Ali Nesin ve dolasıyla da Matematik Köyü bu ödüle layık görülmüştür. Ülkemiz için çok büyük gurur olmuştur.
Ali Nesin, Türkiye’de matematik farkındalığının geliştirilmesindeki başarılarının yanı sıra, özellikle Matematik Köyü’nün hayata geçirilmesi ve geliştirilmesindeki büyük emeği; matematik eğitimi, araştırma ve keşif dünyasının Şirince’deki bu çok özel yerde geniş bir kitleye ulaştırılmasındaki başarısı kendisine bu önemli ödülü kazandırmıştır.
Leelavati Ödülü, matematik alanını topluma ulaştırmayı başarmış, geniş kitlelerce erişebilir olmasını sağlamış kişilere verilen en prestijli matematik ödüllerinden biridir. Her 4 senede bir matematik eğitimi ve matematiğin popülerleştirilmesi, yaygınlaştırılması ve halka sevdirilmesi konularında adımlar atmış matematikçilere verilir. Kariyerini sadece bilime değil topluma hizmet etmek olarak da belirleyen matematikçiler onurlandırılmaktadır.
Leelavati Ödülü adını Bhaskara Achārya olarak da bilinen Hint matematikçi tarafından aritmetik ve cebir için yazılmış 12. yüzyıl matematiksel inceleme kitabı olan”Lilavati”den almıştır.
Leelavati Ödülü 1.000.000 Hint Rupisi’dir. Yani yaklaşık olarak 100 bin TL değerindedir.
Peki Leelavati Ödülü’ne kimler aday gösterilebilmektedir? Bu ödül için aday gösterirken, örneğin aşağıdaki kanallardan herhangi biri aracılığıyla matematiğin görünürlüğüne katkıda bulunan kişileri düşünebilirsiniz:
Kitaplar
Filmler
Oyunlar
TV, radyo vb. alanlar
Müze etkinlikleri, sergiler veya fuarlar
Herkese açık dersler
Matematik için internet faaliyetleri
Aday gösterme kılavuzu için şuraya tıklayınız. Adaylıklar gizlidir ve adaya açıklanmamalıdır. Kendini aday gösterme ise kesinlikle önerilmez.
Leelavati Ödülü Kazananlar
2018 – Ali Nesin – Türkiye’de halkın matematik bilincini arttırmaya yönelik olağanüstü katkılarından dolayı, özellikle “ Matematik Köyü ”nü eğitim, araştırma ve herkes için matematiğin keşfi için olağanüstü ve huzurlu bir yer olarak yaratmaya yönelik yorulmak bilmeyen çalışmaları nedeniyle.
2014 – Adrián Paenza – Bir ülkenin, günlük yaşamda matematiği algılama şekli ve özellikle kitapları, TV programları ve matematiğin güzelliğini ve sevincini iletme konusundaki eşsiz coşku ve tutkusu için vermiş olduğu katkılardan dolayı.
2010 – Simon Singh – Birey tarafından matematikte halka açık sosyal yardımlara olağanüstü katkıları için.
Wolf Ödülü (Wolf Prize)
Wolf Ödülü, Wolf Vakfı tarafından, 1978’den bu yana her yıl, İsrail’de gerçekleşen ödül töreninde, insanlığın yararına yönelik başarılara ulaşmış sanatçı ve bilim insanlarına verilen ödüldür. Ödülün bilimsel kategorileri arasında Matematik, Tıp, Tarım, Kimya ve Fizik bulunur. Sanat kategorileri arasında ise Resim ve Heykel, Müzik ve Mimari yer almaktadır.
Wolf Ödülü kazananlar, dünyaca ünlü profesyonellerden oluşan uluslararası jüri komitelesi tarafından seçilir.
“İnsanlığın yararına, bilimi ve sanatı desteklemek için!” – Wolf Vakfı
Bu ödül milliyet, ırk, renk, din, cinsiyet veya siyasi görüşlere bakılmaksızın, insanlığın ve insanlar arasında dostluğun yararına işler yapan kişilere verilebileceği özellikle belirtilmiştir.
Wolf Ödülü 100.000 $ (USD) değerinde bir para ödülü içermektedir.
Bugüne kadar, dünyanın her yerinden 345 bilim insanı ve sanatçı bu ödül ile onurlandırılmıştır.
Wolf Ödülü’ne adaylık yalnızca davet ile yapılır. Adaylık sunmak için office@wolffund.org.il adresine tam isim, üyelik, pozisyon ve araştırma / uzmanlık belgesini ekleyebilirsiniz.
2021 Wolf Ödülleri Kimya, Fizik, Tıp ve Müzik alanlarında verileceği resmi siteden duyurulmuştur. Adaylık göndermek için son tarih 30 Eylül 2020’dir.
Wolf Ödülü kurumlara değil bireylere verilir. Kişi kendisi tarafından aday gösterilemez. Mevcut tüm adaylıklar üç yıl geçerlidir.
Wolf Ödülü Kazananlar
2020 – Yakov Eliasberg & Simon K. Donaldson – Diferansiyel geometri ve topolojiye katkılarından dolayı.
2019 – Jean Francois le Gall & Gregory Lawler – Matematik bilimine olan olağanüstü katlılarından dolayı.
2018 – Alexander Beilinson & Vladimir Drinfeld – Cebirsel geometri, matematiksel fizik ve sunum teorisindeki çığır açan çalışmaları için.
Wolf Ödülü tüm kazananlar listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Morgan Ödülü (Morgan Prize)
Morgan Ödülü, matematik alanında bir lisans öğrencisine verilen en büyük onur olarak tanımlanmıştır. ABD, Kanada veya Meksika’da matematik araştırmalarında üstün başarı gösteren bir lisans öğrencisine verilen yıllık bir ödüldür. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada veya Meksika’da bir kolej veya üniversitede lisans olarak kayıtlı olan tüm öğrenciler matematik alanındaki araştırmaları kapsamında bu ödüle aday gösterilebilirler.
Bayan Frank Morgan tarafından 1995 yılında oluşturulmuştur. Ödül, Amerika Matematik Derneği ve Endüstriyel ve Uygulamalı Matematik Derneği tarafından ortaklaşa verilmektedir.
Morgan Ödülü, matematik lisans derecesine verilen en büyük onur ödülüdür.
Morgan Ödülü 1.200 $ (USD) para ödülü içermektedir.
Peki Morgan Ödülü kazanabilmek için adaylık koşulları nelerdir? Ocak 2021’de yeniden sahibini bulacak olan bu ödül için 30 Haziran 2020 son başvuru tarihiydi. 2022 yılındaki ödüle aday gösterilebilmek için ise bu üç ülkeden birinde lisans öğrencisi olmanız gerekiyor. Bir öğrenciyi aday göstermek için, adaylık mektubu, adaylığın temeli olan çalışmanın kısa bir tanımını ve çalışmanın kopyalarını göndermelisiniz. Ayrıca ödül için tüm sunumlar, öğrencinin araştırmasına aşina olan, öğretim üyesi olan bir kişiden en az bir destek mektubu da içermelidir. Adaylık koşullarının tam detayına buradan ulaşabilirsiniz.
Morgan Ödülü Kazananlar
2020 – Nina Zubrilina – Matematiksel analiz, analitik sayı teorisi.
2019 – Ravi Jagadeesan – Cebirsel geometri, matematiksel iktisat, istatistiksel teori, sayı teorisi, kombinatorik.
2018 – Ashvin Swaminathan – Cebirsel geometri, sayı teorisi, kombinatorikler.
Morgan Ödülü tüm kazananların tüm listesi için buraya tıklayabilirsiniz.